In het pak Optimel zaten meerdere telefoons en opladers ingepakt in folie. Deze werden begin maart met een drone de gevangenis in Alphen aan de Rijn binnengesmokkeld. © Geert De Rycke, PI Alphen

Gevangenissen wapenen zich tegen smokkeldrones, ‘luchtpost’ plaag in heel Nederland

Alle gevangenissen krijgen een systeem waarmee drones gedetecteerd kunnen worden. Criminelen gebruiken in toenemende mate radiografisch bestuurbare vliegtuigjes om drugs, telefoons en wapens gevangenissen in te smokkelen.

Eric van der Vegt 14-05-22, 15:38 Laatste update: 14-05-22, 16:30

Minister Franc Weerwind (Rechtsbescherming) benadrukt dat het onderzoek naar het opsporen van drones nog in volle gang is. Vijf penitentiaire inrichtingen (PI) hebben inmiddels een dronedetectiesysteem. Weerwind wil zo snel mogelijk alle gevangenissen voorzien van een systeem dat de vliegtuigjes spot.

Deze radiografisch bestuurde apparaten droppen telefoons en drugs en soms steekwapens op de luchtplaats van gevangenissen. Gedetineerden kunnen tijdens het luchten de smokkelwaar oprapen en meenemen de cel in.

Met de detectiesystemen alleen ben je nog niet van het probleem af. Volgens de bewindsman doet de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) onderzoek naar het verstoren van de apparatuur. Op enkele locaties wordt getest met het onderscheppen van de drones. Dit vergt nog veel onderzoek, aldus Weerwind in de beantwoording van Kamervragen van Michiel van Nispen van de SP.

Het Kamerlid Van Nispen klom in de pen toen hij hoorde dat de aanpak van smokkelwaar per luchtpost al drie jaar ‘nauwelijks van de grond komt'. In zijn beantwoording stelt Weerwind dat het binnensmokkelen van contrabande hem een doorn in het oog is. Hij ontkent dat er een falende aanpak is, zoals de SP het uitdrukt. ‘De DJI spant zich maximaal in om contrabande tegen te gaan', stelt Weerwind.

Duurt veel te lang

Drie jaar ondermijning met drones is onvoldoende aangepakt. Prioriteit is nodig, veiligheid personeel in het geding.
FNV-vakbondsbestuurder Yntse Koenen

Voor vakbond FNV duurt dit allemaal veel te lang. De bond riep de minister onlangs op om snel maatregelen te nemen. ,,Waarom duurt dit zo lang?", vraagt vakbondsbestuurder Yntse Koenen van de FNV zich af. ,,Het systeem is er nog niet. Drie jaar ondermijning met drones is onvoldoende aangepakt. Prioriteit is nodig, veiligheid personeel in het geding.”

Minister Weerwind wijst erop dat zodra een drone gespot wordt, het gevangenispersoneel meteen maatregelen kan nemen. Zo zal het luchtmoment voor de gedetineerden worden afgebroken. De gewaarschuwde politie kan de dronepiloot proberen te vinden.

Vliegverbod boven gevangenissen

Koenen zet hier vraagtekens bij. Hij hamert op het gevaar van voortgezet crimineel handelen voor het personeel en de samenleving. ,,Als er is gedetecteerd, is de drone dan meteen uit de lucht? Is er genoeg personeel van DJI of de politie om een droneverbod te handhaven, ook buiten de poort waar de drone wordt bediend?", vraagt Koenen zich af.

Verder wil Weerwind in gesprek met minister Mark Harbers van Infastructuur en Waterstaat over de mogelijkheden van het instellen van een vliegverbod boven gevangenissen. Voor drones is een gevangenis al een no-fly zone door de grootste dronefabrikant. Criminelen kunnen die techniek echter omzeilen.